रकेट टेक्नोलोजीमा भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको सफलताले पेलोड क्षमता बढाएको प्रतिज्ञा गर्दछ
भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनले रकेट टेक्नोलोजीमा हल्का तौल कार्बन-कार्बन  नोजलको विकासको साथ एक महत्वपूर्ण माइलस्टोन हासिल गरेको छ, जसले आफ्नो प्रक्षेपण वाहनहरूको प्रदर्शनमा क्रान्तिकारी परिवर्तन गर्न तयार छ। तिरुवनन्तपुरममा रहेको भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको विक्रम साराभाई स्पेस सेन्टरबाट सुरु भएको यो आविष्कारले भारतको अन्तरिक्ष अन्वेषण क्षमतामा महत्वपूर्ण फड्को मारेको छ।

भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको कथन अनुसार, सफलताले उच्च तापमानमा यसको असाधारण मेकानिकल गुणहरूको लागि प्रसिद्ध नोजल डाइभर्जेन्ट निर्माण गर्न उन्नत कार्बन-कार्बन कम्पोजिटहरूको उपयोग समावेश गर्दछ। यो उपन्यास नोजलले कम घनत्व, उच्च विशिष्ट बल, र उल्लेखनीय कठोरता- रकेट इन्जिन दक्षतालाई अनुकूलन गर्नको लागि महत्वपूर्ण गुणहरूको गर्व गर्दछ।

नयाँ डिजाइन गरिएको कार्बन-कार्बन नोजलले रकेट इन्जिनको महत्त्वपूर्ण मापदण्डहरू, थ्रस्ट स्तर, विशिष्ट आवेग, र थ्रस्ट-टू-वेट अनुपातहरू लगायतका महत्त्वपूर्ण मापदण्डहरू बढाउने अपेक्षा गरिएको छ। भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको वर्क हर्स लन्चर, ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहनमा यसको सम्भावित प्रभाव विशेष गरी उल्लेखनीय छ।

ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहनको पी एस ४ चरणमा कार्बन-कार्बन काउन्टरपार्टहरूसँग मेटालिक डाइभर्जेन्ट नोजलहरू प्रतिस्थापन गरेर, भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनले भारमा ६७% कमी आउने अनुमान गरेको छ, जसले पेलोड क्षमतामा १५ किलो  वृद्धिमा अनुवाद गर्छ - अन्तरिक्ष अभियानहरूको लागि महत्त्वपूर्ण वृद्धि।

कार्बन-कार्बन नोजलको स्ट्यान्डआउट विशेषता भनेको सिलिकन कार्बाइडले बनेको यसको विशेष एन्टि-अक्सिडेशन कोटिंग हो, रकेट सञ्चालनहरूमा सामान्य अक्सिडाइजिंग वातावरणमा यसको परिचालन सीमा विस्तार गर्दछ। यो कोटिंगले स्थायित्व बढाउँछ, थर्मल रूपमा प्रेरित तनाव कम गर्छ, र जंग प्रतिरोधलाई बलियो बनाउँछ, ठाउँको कठोर परिस्थितिहरूमा प्रभावकारिता सुनिश्चित गर्दछ।

महेन्द्रगिरि, तमिलनाडुमा रहेको भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन प्रोपल्सन कम्प्लेक्समा कडा परीक्षणले नोजलको प्रदर्शन र हार्डवेयर अखण्डता पुष्टि गर्योड। मार्च १९ र अप्रिल २, २०२४ मा गरिएको तातो परीक्षणहरूले नोजलको क्षमताहरू प्रमाणित गर्योव, तापक्रम१२१६ केल्विन सम्म पुग्यो, भविष्यवाणीहरू अनुरूप।

यस सफलताको विकासमा लिक्विड प्रोपल्सन सिस्टम्स सेन्टर  र भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन प्रोपल्सन कम्प्लेक्सले डिजाइन, परीक्षण र कार्यान्वयनमा निर्णायक भूमिका खेल्दै धेरै भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन केन्द्रहरूमा सहयोगी प्रयासहरू समावेश गरेको थियो। यो टोली कार्यले मिशन तयारीहरूसँग प्राविधिक प्रगतिहरू एकीकृत गर्न भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको प्रतिबद्धतालाई जोड दिन्छ।

यस प्राविधिक छलांगले भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहनको क्षमता मात्र बढाउँदैन तर अन्य स्याटेलाइट प्रक्षेपण वाहनहरूमा पनि प्रगतिको बाटो खोल्छ। पेलोड क्षमता बढाएर, भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनले धेरै महत्वाकांक्षी मिशनहरू गर्न सक्छ, सम्भावित रूपमा मानव अन्तरिक्ष उडानहरू र अन्तरग्रहीय अन्वेषणहरू सहित।

कार्बन-कार्बन नोजलको सफल विकास र परीक्षणले अन्तरिक्ष प्रविधिमा नवीनता र उत्कृष्टताप्रति भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको समर्पणलाई पुन: पुष्टि गर्छ। यस सफलताले अन्तरिक्ष अनुसन्धान र अन्वेषणमा एक विश्वव्यापी नेताको रूपमा भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठनको स्थितिलाई बलियो बनाउन भविष्यको अन्वेषणहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न तयार छ।