दुवै सेनाहरू युद्धभूमिमा समन्वित तालमेल र सञ्चार विकास गर्न जुटिरहेका
भारत र काजाकस्तानबीचको संयुक्त सैन्य अभ्यास ‘काजिन्ड-२०२४’ को आठौं संस्करण आज, ३० सेप्टेम्बर २०२४, सोमबार उत्तराखण्डको औलीस्थित सूर्य विदेशी प्रशिक्षण केन्द्रमा औपचारिक रूपमा सुरु भएको छ। यो सहकार्यात्मक अभ्यास अक्टोबर १३ सम्म चल्नेछ, जसले २०१६ मा सुरु भएको दुई देशबीचको रक्षा सहकार्यलाई थप सबल बनाउनेछ। यसअघिको अभ्यास २०२३ अक्टोबर ३० देखि नोभेम्बर ११ सम्म काजाकस्तानको ओटरमा सम्पन्न भएको थियो।

यो वार्षिक संयुक्त सैन्य अभ्यासको मुख्य उद्देश्य दुवै देशको सैन्य क्षमतामा सुधार गर्नु हो, विशेष गरी आतंकवादविरुद्धको अपरेसनहरूमा ध्यान दिँदै। यस वर्षको अभ्यासमा भारतको कुमाउँ रेजिमेन्टको बटालियनले भाग लिएको छ, जसमा भारतीय सेना र वायुसेनाका १२० सैनिकहरू समावेश छन्। काजाकस्तानको टुकडीमा उसका स्थलगत फौज र एयरबोर्न आक्रमण टुकडीहरू छन्।

काजिन्ड-२०२४ को मुख्य लक्ष्य भारत र काजाकस्तानका सेनाबीच अन्तरसंचालनीयता कायम गर्नु हो। दुवै देशका फौजले संयुक्त सैन्य अपरेसनहरूमा संलग्न भई, आतंकवादविरुद्धको उपायहरूमा सुधार गर्न र विशेष गरी अर्ध-शहरी र पहाडी क्षेत्रमा सञ्चालित अपरेसनहरूमा आफ्नो दक्षता बढाउने उद्देश्य राखेका छन्। 

भारतको रक्षा मन्त्रालयले जारी गरेको एक वक्तव्य अनुसार, यो अभ्यास शारीरिक फिटनेसमा सुधार, सामरिक अभ्यासहरूको परिष्कृत गर्दै, दुई देशका सेनाबीचको अनुभव आदानप्रदानलाई प्रोत्साहन गर्न डिजाइन गरिएको हो। यसले दुई देशबीचको रक्षा सहकार्यलाई थप बलियो बनाउने मात्र नभई, रणनीतिक समझदारीलाई पनि गहिरो बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।

यो अभ्यासमा आतंकवादी गतिविधिहरूमा संयुक्त प्रतिक्रिया दिने, संयुक्त कमाण्ड पोस्ट स्थापना गर्ने, र गुप्तचर तथा निगरानी केन्द्र निर्माण गर्ने विशिष्ट उद्देश्यहरू छन्। दुवै देशका सेनाले हेलिप्याड र अवतरण स्थलहरू सुरक्षित गर्न, विशेष हेलिबोर्न अपरेसनहरू सञ्चालन गर्न, र ड्रोन तथा काउन्टर-ड्रोन प्रणालीको उपयोग गर्ने छन्, जसले आधुनिक युद्धको प्रवृत्तिलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ।

काजिन्ड-२०२४ को एक प्रमुख पक्ष भनेको अर्ध-शहरी र पहाडी क्षेत्रमा आतंकवादविरुद्धका अपरेसनहरूमा विशेष जोड दिनु हो। यस क्रममा सैनिकहरूले आतंकवादी क्रियाकलापहरूलाई रोक्न, महत्वपूर्ण पूर्वाधारलाई सुरक्षित गर्न, र सम्भावित खतराहरूलाई निष्क्रिय पार्न सामरिक अभ्यासहरू प्रदर्शन गर्नेछन्। 

दुवै देशले अभ्यासका क्रममा ड्रोन र काउन्टर-ड्रोन जस्ता प्रविधिहरूको आदानप्रदान गर्ने छन्, जसले उनीहरूको सामरिक तयारीलाई भविष्यका चुनौतीहरूको लागि अझ बलियो बनाउनेछ। 

यो अभ्यासले भारत र काजाकस्तानबीचको समग्र सम्बन्धलाई थप बलियो बनाउने र क्षेत्रीय सुरक्षामा योगदान पुर्यााउने अपेक्षा गरिएको छ।