अफ्रिकासँगको सम्बन्ध सुदृढ गर्नु भारतको विकास र विश्वव्यापी प्रगतिको लागि महत्वपूर्ण
भारतकी राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मूले अक्टोबर १३ देखि १९, २०२४ सम्म अल्जेरिया, मोरिटानिया, र मलावीको ऐतिहासिक राज्य भ्रमण गर्न लागेकी छन्। यो भ्रमण तीन अफ्रिकी राष्ट्रहरूमा कुनै पनि भारतीय राष्ट्रप्रमुखको पहिलो भ्रमण हुनेछ। यो भ्रमणले भारत र अफ्रिकाबीचको सम्बन्धलाई थप गहिरो बनाउँदै बहुपक्षीय साझेदारीलाई बलियो बनाउन भारतको प्रतिबद्धता प्रस्ट पार्दछ।
यो भ्रमण रणनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण छ, विशेष गरी अफ्रिकी संघलाई गत वर्ष भारतको अध्यक्षतामा सम्पन्न जी-२० को स्थायी सदस्यको रूपमा समावेश गरिएको सन्दर्भमा। अफ्रिकासँगको भारतको सम्बन्ध यसको वैदेशिक नीतिको प्रमुख हिस्सा हो, जसमा आर्थिक सहयोग, क्षमता निर्माण, र कूटनीतिक सम्बन्धहरू सुदृढ गर्ने कार्य समावेश छ। राष्ट्रपति मुर्मूको यो भ्रमणले अफ्रिकी महादेशमा भारतको कूटनीतिक र आर्थिक प्रभावलाई अझ व्यापक बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।
राष्ट्रपति मुर्मूको पहिलो गन्तव्य अल्जेरिया हुनेछ, जहाँ उनी अक्टोबर १३ देखि १५ सम्म रहनेछिन्। यो भारत र अल्जेरियाबीच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएदेखि कुनै पनि भारतीय राष्ट्रप्रमुखको पहिलो भ्रमण हो। उनले अल्जेरियाका राष्ट्रपति अब्देलमाजिद तेब्बुनसँग भेट गरी रक्षा, तेल र ग्यास, तथा रणनीतिक व्यापार सम्बन्धमा छलफल गर्नेछन्।
परराष्ट्र मन्त्रालयका सचिव अरुण कुमार चटर्जीले भारत र अल्जेरियाबीच स्वतन्त्रताका संघर्षमा आधारित साझेदारीतर्फ इङ्गित गर्दै भने, “यो भ्रमणले हाम्रो सहकार्यलाई मलजल गर्नेछ, विशेष गरी मल, तेल, ग्यास, रेलवे, र रक्षाको क्षेत्रमा।”
राष्ट्रपति मुर्मूले भारत-अल्जेरिया आर्थिक मञ्चलाई सम्बोधन गर्दै आर्थिक सहकार्यलाई प्राथमिकता दिनेछिन्। साथै, उनले अल्जेरियाको सिदी अब्देल्लाह विज्ञान र प्रविधि पोलको भ्रमण गर्दै त्यहाँ एक मानार्थ डक्टरेट प्राप्त गर्नेछिन्।
मोरिटानियामा राष्ट्रपति मुर्मूको भ्रमण अक्टोबर १६ मा हुनेछ। मोरिटानिया हाल अफ्रिकी संघको अध्यक्षता गरिरहेको छ, जसले यस भ्रमणलाई झन् महत्वपूर्ण बनाएको छ। उनले मोरिटानियाका राष्ट्रपति मोहम्मद औलद शेख एल घाजाउनीसँग द्विपक्षीय वार्ता गर्नेछिन्। छलफलमा आर्थिक सहयोग, रणनीतिक विकास, र मोरिटानियाका खनिज सम्पत्तिहरूमा भारतीय लगानी विस्तारको विषय उठाइनेछ।
राष्ट्रपति मुर्मूले मोरिटानियामा रहेको भारतीय समुदायसँग पनि भेट गर्नेछिन्, जुन संख्यामा सानो भए पनि द्विपक्षीय सम्बन्धमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ।
राष्ट्रपति मुर्मूको अन्तिम भ्रमण मलावीमा हुनेछ, जहाँ उनी अक्टोबर १७ देखि १९ सम्म रहनेछिन्। उनले मलावीका राष्ट्रपति लाजारुस मकार्थी चकवेरासँग भेट गरी आपसी सहकार्यका नयाँ सम्भावनाहरूमा छलफल गर्नेछिन्। मलावीसँग भारतको सम्बन्ध विशेष रूपमा महत्वपूर्ण छ किनकि यो देश प्राकृतिक स्रोतहरूमा धनी छ, जुन भारतका लागि महत्वपूर्ण छन्।
राष्ट्रपति मुर्मूको यो भ्रमण भारत र अफ्रिकाबीचको सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्याृउँदै दिगो विकास र समृद्धिको साझेदारीको दिशामा एक महत्वपूर्ण कदम हुनेछ।
यो भ्रमण रणनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण छ, विशेष गरी अफ्रिकी संघलाई गत वर्ष भारतको अध्यक्षतामा सम्पन्न जी-२० को स्थायी सदस्यको रूपमा समावेश गरिएको सन्दर्भमा। अफ्रिकासँगको भारतको सम्बन्ध यसको वैदेशिक नीतिको प्रमुख हिस्सा हो, जसमा आर्थिक सहयोग, क्षमता निर्माण, र कूटनीतिक सम्बन्धहरू सुदृढ गर्ने कार्य समावेश छ। राष्ट्रपति मुर्मूको यो भ्रमणले अफ्रिकी महादेशमा भारतको कूटनीतिक र आर्थिक प्रभावलाई अझ व्यापक बनाउने अपेक्षा गरिएको छ।
राष्ट्रपति मुर्मूको पहिलो गन्तव्य अल्जेरिया हुनेछ, जहाँ उनी अक्टोबर १३ देखि १५ सम्म रहनेछिन्। यो भारत र अल्जेरियाबीच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएदेखि कुनै पनि भारतीय राष्ट्रप्रमुखको पहिलो भ्रमण हो। उनले अल्जेरियाका राष्ट्रपति अब्देलमाजिद तेब्बुनसँग भेट गरी रक्षा, तेल र ग्यास, तथा रणनीतिक व्यापार सम्बन्धमा छलफल गर्नेछन्।
परराष्ट्र मन्त्रालयका सचिव अरुण कुमार चटर्जीले भारत र अल्जेरियाबीच स्वतन्त्रताका संघर्षमा आधारित साझेदारीतर्फ इङ्गित गर्दै भने, “यो भ्रमणले हाम्रो सहकार्यलाई मलजल गर्नेछ, विशेष गरी मल, तेल, ग्यास, रेलवे, र रक्षाको क्षेत्रमा।”
राष्ट्रपति मुर्मूले भारत-अल्जेरिया आर्थिक मञ्चलाई सम्बोधन गर्दै आर्थिक सहकार्यलाई प्राथमिकता दिनेछिन्। साथै, उनले अल्जेरियाको सिदी अब्देल्लाह विज्ञान र प्रविधि पोलको भ्रमण गर्दै त्यहाँ एक मानार्थ डक्टरेट प्राप्त गर्नेछिन्।
मोरिटानियामा राष्ट्रपति मुर्मूको भ्रमण अक्टोबर १६ मा हुनेछ। मोरिटानिया हाल अफ्रिकी संघको अध्यक्षता गरिरहेको छ, जसले यस भ्रमणलाई झन् महत्वपूर्ण बनाएको छ। उनले मोरिटानियाका राष्ट्रपति मोहम्मद औलद शेख एल घाजाउनीसँग द्विपक्षीय वार्ता गर्नेछिन्। छलफलमा आर्थिक सहयोग, रणनीतिक विकास, र मोरिटानियाका खनिज सम्पत्तिहरूमा भारतीय लगानी विस्तारको विषय उठाइनेछ।
राष्ट्रपति मुर्मूले मोरिटानियामा रहेको भारतीय समुदायसँग पनि भेट गर्नेछिन्, जुन संख्यामा सानो भए पनि द्विपक्षीय सम्बन्धमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ।
राष्ट्रपति मुर्मूको अन्तिम भ्रमण मलावीमा हुनेछ, जहाँ उनी अक्टोबर १७ देखि १९ सम्म रहनेछिन्। उनले मलावीका राष्ट्रपति लाजारुस मकार्थी चकवेरासँग भेट गरी आपसी सहकार्यका नयाँ सम्भावनाहरूमा छलफल गर्नेछिन्। मलावीसँग भारतको सम्बन्ध विशेष रूपमा महत्वपूर्ण छ किनकि यो देश प्राकृतिक स्रोतहरूमा धनी छ, जुन भारतका लागि महत्वपूर्ण छन्।
राष्ट्रपति मुर्मूको यो भ्रमण भारत र अफ्रिकाबीचको सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्याृउँदै दिगो विकास र समृद्धिको साझेदारीको दिशामा एक महत्वपूर्ण कदम हुनेछ।