भारत र नाइजेरियाले २००७ देखि 'रणनीतिक साझेदारी' साझा गर्दै आएका छन्
प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी १७ वर्षपछि नाइजेरियाको औपचारिक भ्रमणमा छन्। १७ नोभेम्बर २०२४ मा अबुजामा नाइजेरियाका राष्ट्रपति बोल्ला अहमद तिनुबुसँग भएको बैठकमा दुवै नेता भारत-नाइजेरिया स्ट्राटेजिक साझेदारीलाई थप सुदृढ बनाउने विषयमा विचारविमर्श गरे। यो छलफलले रक्षा, ऊर्जा, व्यापार, स्वास्थ्य र शिक्षा जस्ता क्षेत्रहरूमा ठूलो सहकार्यको सम्भावना रहेको प्रधानमन्त्री मोदीले बताए।

प्रधानमन्त्री मोदीले आफ्नो सामाजिक मिडिया प्लेटफर्ममा लेखेका छन्, “राष्ट्रपति तिनुबुसँग निकै फलदायी छलफल गरें। हामीले हाम्रो रणनीतिक साझेदारीलाई थप गतिशील बनाउनका लागि छलफल गरेका छौँ। रक्षा, ऊर्जा, प्रविधि, व्यापार, स्वास्थ्य, शिक्षा र अन्य क्षेत्रमा हाम्रो सम्बन्धलाई अझ बलियो बनाउन ठूलो सम्भावना छ।”

परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार, दुवै नेता आपसी सम्बन्धको प्रगतिको सराहना गर्दै व्यापार, लगानी, शिक्षा, ऊर्जा, स्वास्थ्य, संस्कृति र जनतालाई बीचको सहकार्यलाई थप प्रगति गराउने विषयमा सहमत भए। प्रधानमन्त्री मोदीले नाइजेरियालाई कृषि, यातायात, सस्तो औषधी, नवीकरणीय ऊर्जा र डिजिटलीकरणमा भारतको अनुभव प्रस्ताव गरे। राष्ट्रपति तिनुबुले भारतको विकास सहयोगलाई सराहना गर्दै यसले स्थानीय क्षमता, सीप र व्यावसायिक विशेषज्ञता निर्माणमा सकारात्मक प्रभाव परेको बताए।

रक्षा र सुरक्षा सहयोगलाई बढाउनका लागि दुवै नेताले आतंकवाद, समुद्री लुटपाट र उग्रवादसँग लड्न संयुक्त प्रतिबद्धता व्यक्त गरे। परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार, दुवैले क्षेत्रीय र वैश्विक मामिलामा पनि छलफल गरेका थिए। राष्ट्रपति तिनुबुले भारतको विकासशील राष्ट्रहरूको चासो सम्बोधन गर्ने प्रयासलाई सराहना गरे। दुवै नेता ग्लोबल साउथका विकास आकांक्षालाई पूरा गर्न मिलेर काम गर्ने कुरामा सहमत भए। 

प्रधानमन्त्री मोदीले नाइजेरियालाई भारतको हरित पहलहरूमा सामेल हुन निमन्त्रणा दिए, जसमा अन्तर्राष्ट्रिय सोलार अलायन्स र अन्तर्राष्ट्रिय बिग क्याट अलायन्स पनि समावेश छ। 

चर्चापछि तीनवटा सम्झौतापत्र – सांस्कृतिक आदानप्रदान कार्यक्रम, सीमा शुल्क सहयोग र सर्वेक्षण सहयोग – हस्ताक्षर भए। यो भ्रमण १७ वर्षपछि भारतीय प्रधानमन्त्रीको नाइजेरिया यात्रा हो, जसले दुई देशबीचको मजबूत द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप सुदृढ बनाएको छ। 

भारत र नाइजेरियाका बीच दशकौं पुराना मित्रवत र गहिरो सम्बन्धहरू छन्। भारतले १९५८ मा लागोसमा आफ्नो कूटनीतिक घर स्थापना गरेको थियो, जुन नाइजेरियाले स्वतन्त्रता प्राप्त गर्ने दुई वर्ष अघि थियो। २००७ मा प्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहको नाइजेरिया भ्रमणसँगै दुई देशका बीच रणनीतिक साझेदारीको स्तरमा सम्बन्ध प्रगति भएको हो। 

२०२२-२३ मा भारत नाइजेरियाका पाँच प्रमुख व्यापार साझेदारहरू मध्ये एक थियो र द्विपक्षीय व्यापार ११.८५ अर्ब डलर पुगेको थियो। भारत नाइजेरियाका लागि एक प्रमुख विकास साझेदारको रूपमा अघि बढिरहेको छ, जसले दुवै मुलुकलाई अनुदानात्मक ऋण र क्षमता निर्माण कार्यक्रमहरू प्रस्ताव गरेको छ।