-ලාඕසයේ වියෙන්ටියාන් හි දැන් අවසන් වූ ආසියාන්-ඉන්දියා සමුළුවේ සහ නැගෙනහිර ආසියා සමුළුවේ දී අගමැති මෝදි විසින් කරුණු 10 ක සැලැස්මක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසුව ඉන්දියාව සහ ආසියාන් අතර උණුසුම් සබඳතා වර්ධනය විය.
අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි 21 වැනි ආසියාන්-ඉන්දියා සමුළුව සහ 19 වැනි නැගෙනහිර ආසියා සමුළුව සඳහා ඔක්තෝබර් 10-11 දක්වා ලාඕසයේ සංචාරයක නිරත වූ අතර එය ඉන්දියාවේ දශකයක් පැරණි නැගෙනහිර නැගෙනහිර ප්‍රතිපත්තියේ සහ ද්විපාර්ශ්වික සහ කලාපීය වශයෙන් ආසියාන් රටවල් සමඟ පුළුල් පුළුල් උපායමාර්ගික මැදිහත්වීමක් ලෙස ඉස්මතු විය. මට්ටම.

1992 සිට ඉන්දියාව ආසියාන් සංවිධානයේ විවිධ ආයතනික යාන්ත්‍රණයන් සමඟ ක්‍රමානුකූලව සම්බන්ධ වෙමින් ‘නැගෙනහිර දෙස බලන්න’ ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කළ බව සිහිපත් වේ.

 තවද 2014 දී එය ඊළඟ උපායමාර්ගික කක්ෂයට ගෙන යන ලදී. මෙම සංචාරයේදී ඩිජිටල් පරිවර්තන සහ විස්තීරණ උපායමාර්ගික හවුල්කාරිත්වය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ ප්‍රකාශ දෙකක් අනුගමනය කරන ලද අතර ඒවා අනාගතයේදී ආසියන්-ඉන්දියා සහයෝගීතාවය සඳහා අඩිතාලම දැමීමට අපේක්ෂා කෙරේ.

රාමුව තුළ 4Cs ප්‍රවේශය ඇතුළත් වන අතර එයට වාණිජ, සම්බන්ධතාවය, සංස්කෘතිය සහ අඛණ්ඩතාව සහ අදහස්වල නවෝත්පාදන සහ ඉදිරි දේවල්වල අවිනිශ්චිත හා සංක්‍රාන්ති ගෝලීය අනුපිළිවෙල සහ හැඩය අනුව උපායමාර්ගික ව්‍යාපෘති ඇතුළත් වේ. එබැවින් 'සම්බන්ධතා සම්බන්ධය' වැඩි වැදගත්කමක් ගනී.

කරුණු 10 ක සැලැස්මක් හරහා ඉන්දියාව-ආසියාන් සබඳතා සාරවත් කිරීම

ආසියන්-ඉන්දියා සමුළුවේ තේමාව වූයේ "සම්බන්ධතාවය සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීම" යන්නයි. මෙම තේමාවට අනුකූලව අගමැති මෝදි කරුණු 10 ක සැලැස්මක් ප්‍රකාශයට පත් කළ අතර එයට ඇතුළත් වූයේ:

2025 ආසියන්-ඉන්දියා සංචාරක වර්ෂය ලෙස සැමරීම, ඒ සඳහා ඉන්දියාව ඒකාබද්ධ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ඇමරිකානු ඩොලර්  මිලියන 5ක් ලබා දෙනු ඇත.

තරුණ සමුළුව, ආරම්භක සැණකෙළිය, හැකතන්, සංගීත උළෙල , ආසියන්-ඉන්දියා චින්තන ටැංකි ජාලය සහ දිල්ලි සංවාදය ඇතුළු පුද්ගල කේන්ද්‍රීය ක්‍රියාකාරකම් කිහිපයක් හරහා නැගෙනහිරට ක්‍රියාකරණ ප්‍රතිපත්තිය    හි දශකයක් සමරන්න;

නාලන්දා විශ්වවිද්‍යාලයේ ශිෂ්‍යත්ව සංඛ්‍යාව දෙගුණ කිරීම සහ ඉන්දියාවේ කෘෂිකර්ම විශ්වවිද්‍යාලවල ආසියාන් සිසුන් සඳහා නව ශිෂ්‍යත්ව ලබා දීම;

ඉන්දියා-ආසියාන් S&T අරමුදල යටතේ කාන්තා විද්‍යාඥවරියක් සම්මේලන;

2025 වන විට හොඳ ගිවිසුමකින් ආසියාන්-ඉන්දියා වෙළඳාම කඩිනම් සමාලෝචනය සහ නිගමනය;

ඉන්දියා-ආසියාන් අරමුදලෙන් ආපදාවලට ඔරොත්තු දීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 5ක් වෙන් කිරීම;

සෞඛ්‍ය ආරක්ෂාව සහතික කිරීම සඳහා සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරුන්ගේ රැස්වීම් ආයතනගත කිරීම;

ඩිජිටල් සහ සයිබර් ප්‍රතිපත්ති සංවාදය;

නිත්‍ය වැඩමුළු සහ තොරතුරු හා විශේෂඥ දැනුම හුවමාරු කර ගැනීම තුළින් හරිත අනාගතයක්;

"එක් පෙඩ් මා කේ නාම්" (මව සඳහා පැල) හරහා දේශගුණික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවට සහාය වීම.

ඇතුළත් නමුත් රීති මත පදනම් වූ ඉන්දු-පැසිෆික්

ගෝලීය සුභසාධනය සඳහා ගෝලීය භාණ්ඩ සහ ගෝලීය පොදු දේ තිබිය යුතු ඇතුළත් නමුත් නීති-පදනම් වූ ඉන්දු-පැසිෆික් කලාපයකට ඉන්දියාව නිරතුරුව සහාය දී ඇත.

 අධිපතිවාදී ප්‍රවේශයන් බැහැර කළ යුතුය. ඉන්දියාව ආසියන් හි එකමුතුකම සහ කේන්ද්‍රීයත්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය.

ආසියාන් සංවිධානය ඉන්දියාවේ ඉන්දු-පැසිෆික් දැක්ම සහ ක්වාඩ් සහයෝගීතාවය සඳහා ද වැදගත් වේ. ඉන්දියාවේ "ඉන්දු-පැසිෆික් සාගර මුලපිරීම" සහ "ඉන්දු-පැසිෆික් පිළිබඳ ආසියාන් ඉදිරි දැක්ම" අතර වැදගත් සමානකම් තිබේ.

නිදහස්, විවෘත, ඇතුළත්, සමෘද්ධිමත් සහ නීති මත පදනම් වූ ඉන්දු පැසිෆික් කලාපය සමස්ත කලාපයේ සාමය සහ ප්‍රගතිය සඳහා තීරණාත්මක වේ. දකුණු චීන මුහුදේ සාමය, ආරක්ෂාව සහ ස්ථාවරත්වය සමස්ත ඉන්දු පැසිෆික් කලාපයේ අවශ්‍යතා සඳහා වන බව අගමැති මෝදි නැවත අවධාරණය කළේය.

මියන්මාරය ඇතුළු කර එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කරා ගමන් කිරීමට උපකාර කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ඉන්දියාව විසින් ප්‍රකාශ කරන විට ඇතුළත් කිරීම ද අවධාරණය කරන ලදී. ඉන්දියාව-මියන්මාරය-තායිලන්තය ත්‍රෛපාර්ශ්වික අධිවේගී මාර්ගය ලාඕ පීඩීආර්, කාම්බෝජය සහ වියට්නාමය දක්වා නැගෙනහිර දෙසට දිගු කිරීම අපේක්ෂා කරන අතර එය ඉක්මනින් නිම කිරීම සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම ද අවධාරණය කරන ලදී.

ඔහු අවධාරනය කලේ, “අපි විශ්වාස කරන්නේ සමුද්‍රීය ක්‍රියාකාරකම් මුහුදේ නීතිය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය  වලට අනුකූලව සිදු කළ යුතු බවයි.

 නාවික සහ ගුවන් අවකාශයේ නිදහස සහතික කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. ශක්තිමත් හා ඵලදායී ආචාර ධර්ම පද්ධතියක් සකස් කළ යුතුය. තවද, එය කලාපීය රටවල විදේශ ප්‍රතිපත්තිවලට සීමා පැනවිය යුතු නැත. අපගේ ප්‍රවේශය අවධානය යොමු කළ යුත්තේ සංවර්ධනයට මිස ව්‍යාප්තවාදයට නොවේ.”

සාමය සඳහා සංවාදය සහ රාජ්යතාන්ත්රිකත්වය

ගෝලීය දකුණට අසමානුපාතික ලෙස බලපාන යුරේසියානු සහ මැදපෙරදිග යුද්ධවල අහිතකර බලපෑම්වලට ලෝකය මුහුණ දී සිටින බැවින්, මෙය යුද්ධයේ යුගයක් නොවන බව ප්‍රකාශ කරමින් සංවාදයේ සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකත්වයේ සහ සාමයේ අවශ්‍යතාවය නැවත අවධාරණය කරන ලදී. ‘යුද්ධ’ (යුද්ධය) නොව බුද්ධ සාම දේශයෙන් පැමිණීම සුදුසු ය.

ඩිජිටල් පරිවර්තනය දියුණු කිරීම

ඩිජිටල් පොදු භාණ්ඩ සහ යටිතල පහසුකම් භාවිතය සහ සැපයීම සම්බන්ධයෙන් ඉන්දියාවේ ගවේෂණය සහ ජයග්‍රහණ ආදර්ශමත් වන අතර ඩිජිටල් පරිවර්තනය දියුණු කිරීම පිළිබඳ ඒකාබද්ධ ප්‍රකාශයෙන් ඉදිරිපත් කර ඇත.

මේවා ඩිජිටල් පරිවර්තනය උත්ප්‍රේරණය කිරීම සහ රාජ්‍ය සේවා බෙදාහැරීමේ ඇතුළත් කිරීම්, කාර්යක්ෂමතාව සහ නව්‍යකරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම ලෙස සැලකේ. ආසියන් ඩිජිටල් ප්‍රධාන සැලැස්ම (2026-30) සහ ආසියන් ප්‍රජා දැක්ම 2045 හි පොදු අරමුණු සමඟ සුමටව මුසු වෙමින් විවිධ දේශීය හා ජාත්‍යන්තර සන්දර්භයන් සැලකිල්ලට ගනිමින් භූගෝලීය වශයෙන් පුද්ගලයන්, ප්‍රජාවන්, කර්මාන්ත, සංවිධාන සහ රටවල් සම්බන්ධ කිරීම.

ඒකාබද්ධ ක්‍රියාකාරකම් සඳහා සහාය වීම සඳහා ඩිජිටල් අනාගතය සඳහා ආසියාන්-ඉන්දියා අරමුදලක් ද දියත් කරන ලදී.

ද්විපාර්ශ්වික කටයුතු

21 වැනි ආසියාන්-ඉන්දියා සමුළුවට සමගාමීව අග්‍රාමාත්‍ය මෝදි සිය සත්කාරක ලාඕසියානු අග්‍රාමාත්‍යවරයා හැර ඕස්ට්‍රේලියානු, නවසීලන්තය, ජපානය සහ අනෙකුත් ආසියාන් සගයන් සමඟ ද්විපාර්ශ්වික රැස්වීම් පැවැත්වීය. ඇත්ත වශයෙන්ම, එය ඔහුගේ පළමු හමුවීම විය
ජපානයේ, තායිලන්තයේ සහ නවසීලන්තයේ නව නායකයන් සමඟ. ඔහු ලාඕසයේ ජනාධිපතිවරයා ද හමුවිය.

නව අවබෝධතා ගිවිසුම් සහ ගිවිසුම් මෙන්ම සංවර්ධන හවුල්කාරිත්වය, ධාරිතා ගොඩනැගීම, ආපදා කළමනාකරණය, පුනර්ජනනීය බලශක්තිය, උරුමයන් ප්‍රතිෂ්ඨාපනය, ආර්ථික සබඳතා, ආරක්ෂක සහයෝගීතාව වැනි ද්විපාර්ශ්වික සහයෝගීතාවයේ විවිධ ක්ෂේත්‍ර හරහා ඓතිහාසික සහ ශිෂ්ටාචාරමය සබඳතා මත පදනම් වූ ඉන්දියා-ලාඕස සහයෝගීතාව තවදුරටත් පුළුල් විය. මිනිසුන් අතර සබඳතා ගවේෂණය කරන ලදී.

යාගි සුළි කුණාටුවෙන් පසු ලාඕ පීඩීආර් වෙත ලබා දුන් ඉන්දියාවේ ගංවතුර සහනාධාර සඳහා අගමැති සිෆන්ඩෝන් අගමැතිවරයාට ස්තූති කළේය.

ඉන්දීය පුරාවිද්‍යා සමීක්ෂණ ආයතනය විසින් ඉන්දියානු ආධාර යටතේ යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් වන වට් ෆෞ ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම සහ සංරක්ෂණය කිරීම ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා සඳහා විශේෂ මානයක් ලබා දෙන බව නායකයින් දෙදෙනා සඳහන් කළහ.

ආරක්ෂක, විකාශන, රේගු සහයෝගිතා ක්ෂේත්‍රවලට අදාළ අවබෝධතා ගිවිසුම්/ගිවිසුම සහ මීකොං-ගංගා සහයෝගිතාව යටතේ ක්‍ෂණික බලපෑම් ව්‍යාපෘති තුනක් නායකයන් දෙදෙනා ඉදිරියේ හුවමාරු විය.

ක්‍ෂණික බලපෑම් ව්‍යාපෘති ලාඕ රාමායනයේ උරුමය සංරක්ෂණය කිරීම, රාමායනයට අදාළ බිතු සිතුවම් සහිත වට් පකේ බෞද්ධ විහාරය ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම සහ චම්පාසක් පළාතේ රාමායනයේ සෙවනැලි රූකඩ රඟහල සඳහා සහාය වීම සම්බන්ධ වේ.

මිනිසුන් අතර මිනිසුන් හුවමාරුව අවධාරනය කරන ලුආං ප්‍රබාං  හි කීර්තිමත් රාජකීය රඟහල විසින් සිදු කරන ලද ඵලක් ඵලම් හෝ ෆ්රා ලක් ෆ්රා රාම්- නමින් හැඳින්වෙන ලාඕ රාමායනය කථාංගයක් ද අගමැති මෝදි විසින් නිරීක්ෂණය කරන ලදී.

ක්‍ෂණික බලපෑම් ව්‍යාපෘති තුනටම ඉන්දියානු රජයෙන් ඩොලර් 50000 බැගින් ආධාර ලැබේ. ලාඕ පීඩීආර් හි පෝෂණ සුරක්ෂිතතාව වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ඉන්දියාව ඩොලර් මිලියනයක පමණ ආධාර ආධාරයක් ද ලබා දෙනු ඇත. ඉන්දියානු එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවර්ධන හවුල්කාරිත්ව අරමුදල හරහා මෙම ආධාරය අග්නිදිග ආසියාවේ අරමුදලේ පළමු එවැනි ව්‍යාපෘතිය වනු ඇත.

නිගමනය

ඉන්දියාව - ආසියාන් වෙළඳාම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 130 ඉක්මවා ඇතත්, එක්සත් ජනපදයෙන් පසු දෙවන විශාලතම වෙළඳ හවුල්කරුවා ලෙස කණ්ඩායමක් සිටියද, රටවල් දහය හරහා වෙළඳාම හිඟය සහ වියදම් සම්බන්ධයෙන් විකෘති වී ඇති බව සත්‍යයකි. සංශෝධිත නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම   සහ සේවාවන් ඇතුළත් කිරීම විෂමතා විසඳා ගත හැකි යැයි බලාපොරොත්තු වෙමු.

පසුගිය වසර තුන තුළ ඉන්දියාවේ සම්බන්ධීකාරක ලෙස කටයුතු කිරීම ගැන අගමැති මෝදි සිංගප්පූරුවට ස්තූති කළ අතර බැටන් පොල්ල භාර ගැනීම සම්බන්ධයෙන් පිලිපීනයට කෘතඥතාව පළ කළේය. ආසියාන් සංවිධානයේ සභාපති ධූරයට පත්වීම සම්බන්ධයෙන් ඔහු මැලේසියාවට සුබ පැතුවා.

මෙය ආසියානු සියවස බවත්, මෙම ප්‍රයත්නයේදී ඉන්දියාව සහ ආසියාන් විස්තීරණ උපායමාර්ගික හවුල්කරුවන් තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බවත් එය ඔවුන්ගේ සියවස බවත් අගමැති මෝදි නැවත අවධාරණය කළේය.

සමුද්‍රීය ආරක්‍ෂක වසම් දැනුවත් කිරීම සහ සහයෝගීතාවය සංචාර හුවමාරුව, ඒකාබද්ධ හමුදා අභ්‍යාස, සමුද්‍රීය අභ්‍යාස, නාවික නෞකා මගින් වරාය ඇමතුම් සහ ආරක්ෂක ශිෂ්‍යත්ව හරහා සාක්ෂාත් කරගත හැකි ප්‍රධාන ක්ෂේත්‍රය වේ.

ඉන්දියාවේ භූමිකාව ඉන්දු පැසිෆික් කලාපයේ කේන්ද්‍රීය වන අතර අගමැති මෝදි ආසියාන් පවුලේ මධ්‍යයේ සිටි පවුලේ පින්තූරයෙන් සංකේතාත්මකව පැහැදිලි විය.