राष्ट्रहरू बीच रणनीतिक योजना, आतंकवाद विरोधी अपरेसन, र समुद्री सुरक्षा क्षेत्रहरूमा छलफल गरिनेछ
भारतको अन्तरिक्ष अन्वेषणमा महत्वपूर्ण योगदान गर्न तयार छ, जहाँ समन्वित रक्षा कर्मचारी लेफ्टिनेन्ट जनरल जेपी म्याथ्युले हवाईमा आयोजना भइरहेको इन्डो-प्यासिफिक चिफ्स अफ डिफेन्स  सम्मेलनमा देशको प्रतिनिधित्व गरिरहेका छन्। सेप्टेम्बर १८-२०, २०२४ का बीचमा भइरहेको यस उच्च-स्तरीय सम्मेलनमा इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रका वरिष्ठ सैनिक नेताहरूलाई समेटिएको छ, जसले साझा सुरक्षा चुनौतीहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दै सैन्य सहकार्यलाई प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्य राख्दछ।

इन्डो-प्यासिफिक चिफ्स अफ डिफेन्स सम्मेलनलाई इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा केही जटिल सुरक्षा मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्नका लागि प्रमुख रक्षा मञ्चको रूपमा मानिन्छ।

 यो व्यक्तिगत सम्मेलन वार्षिक रूपमा आयोजना हुन्छ र यसले अमेरिकी इन्डो-प्यासिफिक कमाण्डद्वारा आयोजित त्रैमासिक भर्चुअल बैठकलाई पूरक बनाउँछ, जसले सैनिक नेताहरूलाई खुला संवाद गर्न र क्षेत्रीय सुरक्षा गतिशीलताबारे जानकारी आदान-प्रदान गर्ने मञ्चको रूपमा कार्य गर्दछ। यस वर्षको सम्मेलनमा २८ देशहरू वा बहुराष्ट्रिय संस्थाहरूको सहभागिता रहेको छ, जसले यस क्षेत्रका सुरक्षा चुनौतीहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्ने उद्देश्य राख्दछ।

यस वर्षको सम्मेलनको शीर्षक “भविष्यको इन्डो-प्यासिफिक: एक लचिलो र अन्तरजालित क्षेत्रको निर्माण” हो। यसले क्षेत्रीय सुरक्षा, आतंकवादविरुद्धको लडाइँ, समुद्री क्षेत्रीय चेतना, र सैनिक-देखि-सैन्य सहकार्यजस्ता प्रमुख विषयहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दछ। इन्डो-प्यासिफिकको विविध र जटिल सुरक्षा परिप्रेक्ष्यलाई ध्यानमा राख्दै, यी छलफलहरूले सीमाको विवाद व्यवस्थापनदेखि लिएर समुद्री क्षेत्रमा आतंकवाद र डाकाजनीको खतरासम्मका चुनौतीहरूलाई समेट्ने अपेक्षा गरिएको छ।

इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्र एक विशाल क्षेत्र हो, जसमा विश्वका केही सबैभन्दा रणनीतिक महत्त्वपूर्ण समुद्री मार्गहरू समावेश छन्। दक्षिण चाइना सागरमा बढ्दो भू-राजनीतिक तनाव र सीमाको विवादहरूसँगै, क्षेत्रीय सुरक्षा सबै संलग्न राष्ट्रहरूको प्राथमिकता रहन्छ। लेफ्टिनेन्ट जनरल जेपी म्याथ्युको सहभागिताले भारतको शान्ति, स्थिरता, र क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय समुद्री कानूनको पालना गर्ने दृष्टिकोणलाई उजागर गर्दछ।

आतंकवादको समस्याले क्षेत्रीय स्थिरतामा महत्वपूर्ण खतराको रूपमा काम गर्न जारी राखेको छ। सम्मेलनले सहभागी राष्ट्रहरूलाई आतंकवादको सामना गर्न सहकार्यको प्रयासहरू, सूचनाको आदान-प्रदान, र आतंकवादविरुद्धका रणनीतिहरूमा सुधार गर्ने अवसर प्रदान गर्दछ। भारतले आतंकवादसँगको आफ्नै चुनौतीहरू सामना गर्दै आएको छ, र यसमा अमूल्य विचारहरू प्रस्तुत गर्न सक्षम छ।

सम्मेलनको एक प्रमुख विषय समुद्री क्षेत्रीय चेतना हो, जुन ती राष्ट्रहरूको लागि राष्ट्रिय सुरक्षा को महत्त्वपूर्ण पक्ष हो जसले समुद्री व्यापारमा ठूलो निर्भरता राख्छ। समुद्री डोमेन जागरूकतालाई सुधार गर्नका लागि समुद्री यातायातमा वास्तविक समयको जानकारीको आदान-प्रदान, नौसेना बलहरू बीच राम्रो समन्वयको सुनिश्चितता, र महत्वपूर्ण जलमार्गहरूको निगरानीमा सुधार समावश छ।

सम्मेलनले संयुक्त सैन्य अभ्यास र तालिम कार्यक्रमहरूमा ठूलो सहयोगको प्रोत्साहनमा पनि ध्यान केन्द्रित गर्दैछ। संयुक्त अभ्यासहरूले विभिन्न सैन्य शक्तिहरू बीचको अन्तरक्रियाशीलता निर्माण गर्नका लागि उपायको रूपमा काम गर्दछ। भारतले इन्डो-प्यासिफिकमा अन्य राष्ट्रहरूसँगका संयुक्त अभ्यासमा लामो इतिहास रहेको छ।

इन्डो-प्यासिफिक चिफ्स अफ डिफेन्स सम्मेलनमा भारतको सहभागिता इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा शान्ति र सुरक्षा सुनिश्चित गर्न सक्रिय भूमिकामा रहने प्रतिबद्धताको महत्त्वपूर्ण संकेत हो। भारतले अमेरिकी, जापानी, अस्ट्रेलियाली, र दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको संघ  राष्ट्रहरूसँगका प्रमुख साझेदारहरूसँगको प्रतिरक्षा सम्बन्धलाई मजबुत बनाएको छ। यसले भारतलाई इन्डो-प्यासिफिकमा एक प्रभावशाली उपस्थिति बनाउनका लागि स्थित गराउँछ।

लेफ्टिनेन्ट जनरल जेपी म्याथ्युको इन्डो-प्यासिफिक चिफ्स अफ डिफेन्स सम्मेलनमा उपस्थिति भारत र संयुक्त राज्य अमेरिकाबीचको बढ्दो प्रतिरक्षा सहकार्यलाई पनि उजागर गर्दछ। यी दुई राष्ट्रहरू बीचको मजबूत प्रतिरक्षा सम्बन्धले इन्डो-प्यासिफिकमा साझा रणनीतिक चासोहरूलाई प्रवर्द्धन गर्ने महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ। भारतको सहभागिता यस घटनामा दुई राष्ट्रहरू बीचको बलियो प्रतिरक्षा सम्बन्धको प्रतीक हो।